رسوبات بادی نهشته شده در دریاچۀ هامون؛ نشانگر فراوانی و شدت توفان‌های گردوغبار سیستان از انتهای آخرین یخبندان تاکنون

نویسندگان

  • مرتضی جمالی دانشیار، مؤسسه مدیترانه‌ای تنوع زیستی و بوم‌شناسی خشکی و دریایی، مارسی، فرانسه
چکیده مقاله:

تشخیص اثر رسوبات بادی در رسوبات دریاچه‌ای عامل مهمی جهت بازسازی تغییرات محیطی و همچنین شناخت فراوانی و زمان توفان‌های گردوغبار دیرینه است. بر اساس آزمایش مغناطیس‌سنجی، شکل منحنی‌های توزیع اندازۀ ذرات و دیگر عوامل دانه‌بندی، به‌علاوۀ سنگ‌نگاری، ما حضور اجزای رسوبی بادی در توالی رسوبی دو مغزۀ 2/6 و 8/6 متری در دریاچۀ هامون، شرق ایران را مشخص نمودیم. بزرگ‌ترین قلۀ نمایی منحنی توزیع اندازۀ ذرات (بین 30-20 میکرومتر) نشان داد رسوبات سیلتی رسی تیره‌رنگ رخسارۀ A با مقادیر کم پذیرفتاری مغناطیسی (SI 4-10×2/5 - 2/4) با میزان زیاد بقایای گیاهی، کاروفیت و پوسته‌های صدفی کربناتی، در یک محیط بارآور دریاچه‌ای بدون حضور باد ته‌نشست نموده‌اند. این رخساره که معرف اواخر یخبندان و اوایل هولوسن است، توسط تضعیف مرکز پرفشار سیبری و بادهای غربی به‌علاوۀ افزایش دمای سطح آب اقیانوس اطلس شمالی و دریای عربی مشخص می‌گردد. در اوایل تا اواسط هولوسن تضعیف تدریجی مونسون به همراه قدرت‏گیری پرفشار سیبری و بادهای غربی منجر به وزش توفان‌های شدید در حوضۀ سیستان شده که توسط ماسه‌های سیلتی قهوه‌ای با پذیرفتاری مغناطیسی زیاد و نمای توزیع ذرات بیش از 100 میکرومتر در رخسارۀ B نشان داده می‌شود. محیط دیرینۀ اواسط تا اواخر هولوسن سیستان کم‌وبیش مشابه حال حاضر بوده است. در این زمان که توسط رخسارۀ C معرفی می‌گردد، ورود دوره‌ای رسوبات بادی توسط توفان‌های پرانرژی قابل‌مقایسه با بادهای حاضر 120 روزه، مشخص است. نشانه‌های توفان‌های گردوغبار دیرینه در این دوره توسط نوسان‌های زیاد پذیرفتاری مغناطیسی و حضور لایه‌های حاوی ماسه در توالی رسوبی هر دو مغزه اثبات می‌گردد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ریسک پراکنش رسوبات بادی بر سلامت دستگاه تنفس و چشم ساکنین سیستان، شرق ایران

دشت سیستان، پر­­تراکم­ترین زیست‌­­بوم انسانی در شرق ایران، سرزمین پهناور و کم ­شیبی است که بخش‌­های وسیعی از آن را دریاچه‌های هامون تشکیل می‌دهند. این منطقه به فراوانی در معرض وزش بادهای پرقدرت از­جمله باد 120 روزه است. در دوره 5 ساله اخیر، با گسترش خشک‌سالی و خالی شدن بستر دریاچه‌های هامون از آب، وزش بادها و برخاست و پراکنش گردوغبار در این منطقه، شدت و دوام بیشتری یافته است. این پژوهش با روش پ...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

ویژگی‌های ریخت شناسی رسوبات بادی و بادهای فرساینده دشت سیستان

فعالیت رسوبات بادی در دشت سیستان خسارت­ های زیادی به ساختارهای زیربنایی وارد می­ کند. بر همین اساس، پراکنش ویژگی­ های ریختی (مرفولوژیک) و وضعیت تثبیت رسوبات بادی در داخل کریدورهای فرسایشی با استفاده از داده­ های ماهواره ­ای و بازدیدهای میدانی و اندازه­ گیری­ های زمینی در مقیاس مناسب تهیه شد. روند تغییرات انرژی باد­های فرساینده براساس پتانسیل حمل رسوبات بادی با استفاده از آمار ساعتی سرعت و جهت ب...

متن کامل

تعیین حساسیت رسوبات دریاچة مهارلو به فرسایش بادی و جهت حرکت گردوغبار حاصل از آن

فرسایش بادى از مهم­ترین فرآیندهاى طبیعى در مناطق خشک و نیمه­خشک است. در سال­های اخیر با خشک­شدن دریاچه­ها و تالاب­ها، تولید گردوغبار از سطح آن­ها در حال افزایش است. دریاچة مهارلو یکی از دریاچه­های شور ایران است که در سال­های گذشته سطح آن در حال خشک­شدن بوده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی حساسیت رسوبات دریاچة مهارلو به فرسایش بادی و تعیین جهت حرکت گردوغبار حاصل از رسوبات دریاچه است. در این پژوهش،...

متن کامل

پهنه بندی حساسیت، شدت و میزان فرسایش بادی در بستر هامون صابری، دشت سیستان

در این تحقیق سعی گردیده پهنه بندی حساسیت، شدت و میزان فرسایش بادی در بستر هامون صابری در دشت سیستان انجام گردد بر همین اساس با استفاده از نقشه های توپوگرافی و تصاویر ماهواره ای و گوگل ارث و بر اساس روش فیزیوگرافی واحدهای اراضی تفکیک شدند و در هر واحد اراضی اقدام به نصب 15 پیکه مدرج در دو ردیف شرقی و غربی گردید سپس در سه ماه متوالی که دارای طوفان های شدید بود میزان بادبردگی اندازه گیری شد. همچنی...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 33  شماره 1

صفحات  1- 24

تاریخ انتشار 2017-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023